De Belastingdienst stelt het gedifferentieerde premiepercentage Werkhervattingskas voor een werkgever bij voor bezwaar vatbare beschikking vast. Het premiepercentage wordt beïnvloed door de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen die worden betaald aan arbeidsongeschikte werknemers van de werkgever. Uitkeringen aan arbeidsgehandicapte werknemers, op wie een no-riskpolis van toepassing is, beïnvloeden de hoogte van de premie niet. De werkgever, die een arbeidsgehandicapte werknemer in dienst neemt, kan bij uitval van de werknemer wegens ziekte het doorbetaalde loon aan het UWV terugvragen met een beroep op de no-riskpolis. Een werknemer heeft gedurende vijf jaar na de beëindiging van zijn arbeidsongeschiktheidsuitkering de status van arbeidsgehandicapte.

Een werkgever met een arbeidsgehandicapte werknemer heeft de werknemer na diens hernieuwde uitval niet ziek gemeld bij het UWV. De werkgever heeft het loon van de werknemer gedurende de wachttijd doorbetaald en geen beroep gedaan op de no-riskpolis. Het UWV heeft daardoor geen ziekengeld aan de werknemer betaald en heeft de loondoorbetaling ook niet aan de werkgever gecompenseerd. De aan de werknemer betaalde WGA-uitkering is naar het oordeel van Hof Arnhem-Leeuwarden ten onrechte ten laste van de Werkhervattingskas gebracht.

De inspecteur had het standpunt ingenomen dat een uitkering alleen dan niet ten laste van de Werkhervattingskas komt als er een uitkering op basis van een no-riskpolis aan vooraf is gegaan. Dat standpunt is in strijd met de duidelijke wettekst.

In een A1-verklaring wordt aangegeven in welk land iemand is onderworpen aan de sociale verzekeringen. Een A1-verklaring wordt afgegeven door de bevoegde instantie. In Nederland is dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

Nadat eerdere A1-verklaringen door de SVB waren ingetrokken, besliste de SVB dat op de belanghebbende van 1 februari 2013 tot en met 30 april 2014 de Belgische socialeverzekeringswetgeving van toepassing was. De SVB heeft ten aanzien van januari 2013 geen besluit genomen. In een procedure voor Hof Den Bosch bepleitte de Belastingdienst dat het aan de belastingrechter is om een oordeel te vellen over de verzekerings- en premieplicht van de belanghebbende over januari 2013. Het hof is van oordeel dat er voor de belastingrechter geen plaats is om te beoordelen of de belanghebbende materieel premieplichtig was voor de volksverzekeringen over januari 2013.

Het hof vindt het onaanvaardbaar dat een in twee of meer lidstaten werkzame belanghebbende voor de beoordeling van zijn verzekerings- en premieplicht zowel de bestuursrechtelijke als de fiscaalrechtelijke kolom zou moeten doorlopen, terwijl een alleen in Nederland werkzame en wonende belanghebbende alleen de fiscale kolom moet doorlopen. De SVB is vanaf 4 januari 2013 tot en met 21 juni 2019 bezig geweest om te beoordelen hoe het zat met de verzekerings- en premieplicht van de belanghebbende voor het jaar 2013. In deze periode heeft de belanghebbende tweemaal bij de Centrale Raad van Beroep het oordeel van de SVB inzake zijn verzekerings- en premieplicht in 2013 aan de orde moeten stellen. Het hof vindt het te ver gaan om dan alsnog als belastingrechter te beoordelen of de belanghebbende over januari 2013 premieplichtig was. Uit het ontbreken van een besluit over januari 2013 leidt het hof af dat de SVB in ieder geval niet heeft willen concluderen tot premieplicht in Nederland over januari 2013.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft Kamervragen over een vervroegde ingang van de AOW-uitkering voor mensen met zwaar werk beantwoord. Al eerder in de discussie over verandering van het pensioenstelsel is geconcludeerd dat een generieke regeling voor zware beroepen niet is uit te werken. Er kan geen sluitende definitie geformuleerd worden van wat onder zware beroepen moet worden verstaan. Het principeakkoord over het pensioenstelsel geeft werkgevers en werknemers de ruimte om specifieke groepen werknemers de mogelijkheid te bieden om vervroegd uit te treden.

De minister ziet er niets in om de premieplicht voor de AOW te laten vervallen voor mensen met een zwaar beroep die eerder met pensioen zijn gegaan. Mensen, die in Nederland wonen of werken, zijn verzekerd voor de AOW tot de AOW-gerechtigde leeftijd. Gedurende de verzekeringsperiode wordt AOW opgebouwd en AOW-premie betaald. Verzekering, opbouw en premieplicht zijn aan elkaar gekoppeld en stoppen bij het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd. Door een generieke vrijstelling van de AOW-premie bij vervroegd pensioen zou iemand nog wel verzekerd zijn en AOW opbouwen maar niet meer bijdragen aan de AOW. Dit past niet in een volksverzekering als de AOW.

Wel is in het principeakkoord afgesproken de mogelijkheid te onderzoeken om het moment van uittreden te koppelen aan het aantal dienstjaren. Dit onderzoek moet volgend jaar worden afgerond.

De verplichte loondoorbetaling gedurende de eerste 104 weken van arbeidsongeschiktheid geldt niet wanneer voor de werknemer een no-riskpolis is afgegeven. De no-riskpolis houdt in dat een werknemer recht heeft op een uitkering op grond van de Ziektewet wanneer hij in de eerste vijf jaar van een nieuwe dienstbetrekking ziek wordt. De no-riskpolis geldt voor werknemers die vanuit een positie van arbeidsongeschiktheid aan het werk gaan. Met de invoering van de no-riskpolis in de Ziektewet heeft de wetgever onder meer beoogd om het aantrekkelijk te maken voor werkgevers om werknemers, die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn aan het einde van de wachttijd, in dienst te nemen. De no-riskpolis geldt voor deze groep werknemers wanneer zij binnen vijf jaar na het einde van de wachttijd in dienst treden bij een andere werkgever. De no-riskpolis geldt ook als de werknemer al voor het einde van de wachttijd een proeftijd heeft doorgebracht bij de werkgever, mits het dienstverband met die werkgever na het einde van de wachttijd wordt aangegaan.

Het UWV weigerde de afgifte van een no-riskpolis omdat tussen het einde van de wachttijd en de aanvang van de nieuwe dienstbetrekking een dag zou moeten liggen. De Centrale Raad van Beroep is van oordeel dat die eis in de wet niet wordt gesteld. Ook als de dienstbetrekking direct aansluitend op de wachttijd begint, is er recht op een no-riskpolis als is voldaan aan de overige voorwaarden.

De rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft prejudiciële vragen aan de Hoge Raad voorgelegd over de toepassing van de socialezekerheidswetgeving. De vragen betroffen een inwoner van Letland met de Letse nationaliteit die in dienst van een in Nederland gevestigde werkgever als zeevarende werkte aan boord van een schip onder de vlag van de Bahama’s. De werknemer verrichte zijn werkzaamheden aan boord van het schip buiten het grondgebied van de Europese Unie.

De Hoge Raad heeft deze vragen voorgelegd aan het Hof van Justitie EU. Volgens het Hof van Justitie EU is in een dergelijke situatie de wetgeving van het woonland van de werknemer van toepassing. Door de aanwijzing van de Letse nationale wetgeving als toepasselijke wetgeving hoeft niet te worden onderzocht of deze wetgeving in deze situatie voorziet in aansluiting bij enig stelsel van sociale zekerheid. Met de beantwoording van de vragen kan de rechtbank de zaak nu verder afhandelen.

Het is verboden voor ondernemingen om onderling prijsafspraken te maken. Het maken van prijsafspraken staat haaks op het streven naar betere concurrentie.

Voor zzp‘ers geldt dit zogenaamde kartelverbod niet meer. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) komt met een leidraad, een richtlijn voor tariefafspraken. Om zich te verzekeren van een minimuminkomen kunnen zzp'ers voortaan gezamenlijk afspraken maken.

Het kabinet voert per 2021 een wettelijk minimumtarief voor zzp’ers in van € 16 per uur. Tot die tijd zal de ACM geen boetes opleggen als zzp’ers afspraken maken om dit minimumtarief nu al te realiseren.

Doel van de maatregel is om de markt beter te laten werken. Markten werken volgens de ACM niet goed als zzp’ers door lage uurtarieven onder het bestaansminimum komen.

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over zelfstandigen en verzekeringen bij arbeidsongeschiktheid. In het pensioenakkoord zijn afspraken gemaakt over de invoering van een wettelijke verzekeringsplicht voor het arbeidsongeschiktheidsrisico van zelfstandigen. De sociale partners zullen in overleg met zelfstandigenorganisaties een voorstel uitwerken dat zowel betaalbaar als toegankelijk is.

De minister is een onderzoek gestart naar de gevolgen van de verhoging van de AOW-leeftijd voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. In dat onderzoek wordt ook gekeken naar mogelijkheden voor oudere zelfstandigen in specifieke beroepen om zich te verzekeren als dit via private verzekeraars niet mogelijk is. Naar verwachting kan de minister de uitkomsten van dit onderzoek pas na de zomer aan de Kamer aanbieden.

De belangenorganisatie ZZP-Bouw heeft een alternatief ontwikkeld voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering. De zelfstandige betaalt maandelijks een vast bedrag en bij ziekte ontvangt hij maandelijks een vast bedrag gedurende een periode van maximaal twee jaar of vijf jaar. Dit alternatief werkt op een vergelijkbare manier als broodfondsen: beide werken met schenkingen, waardoor geen sprake is van een verzekering. Een ander alternatief is het Tulpenfonds. Dit is een verzekering die werkt met solidariteitsgroepen en een vaste premie. De verzekering heeft een uitkeringsduur van maximaal zeven jaar en vult het inkomen aan tot het wettelijk minimumloon.

Hoewel de minister de ontwikkeling van zulke initiatieven met belangstelling volgt, ziet hij geen aanleiding om deze producten financieel te steunen.

Het wettelijk minimumloon wordt ieder half jaar aangepast aan de gemiddelde loonstijging. Per 1 juli gaat het minimumloon voor iemand van 22 jaar of ouder omhoog van € 1.615,80 naar € 1.635,60 bruto per maand. Omdat de uitkeringsbedragen van diverse sociale verzekeringen zijn gekoppeld aan het wettelijk minimumloon, gaan ook deze uitkeringsbedragen per 1 juli omhoog. Het gaat om de volgende regelingen:

• de Participatiewet (bijstandsuitkering);
• de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW);
• de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ);
• de Algemene Ouderdomswet (AOW);
• de Algemene Nabestaandenwet (Anw);
• de Wet werk en arbeidsondersteuning Jonggehandicapten (Wajong);
• de Werkloosheidswet (WW);
• de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA);
• de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO);
• de Ziektewet (ZW); en
• de Toeslagenwet (TW).

De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft de nota naar aanleiding van het verslag inzake het wetsvoorstel temporisering verhoging AOW-leeftijd naar de Eerste Kamer gestuurd. In de nota beantwoordt de minister vragen van diverse fracties. Veel vragen hebben betrekking op het pensioenakkoord en op de koppeling van de AOW-leeftijd aan de stijgende levensverwachting met ingang van 2025. Die zaken worden in dit wetsvoorstel niet geregeld. In het najaar van 2019 zal de minister de Kamer informeren over de voortgang van de uitwerking van de hoofdlijnen van het pensioenakkoord. Daarna volgt de benodigde aanpassing van de wet- en regelgeving.

De minister is niet van plan om te komen met een overbruggingsregeling. Met inachtneming van een redelijke overgangstermijn van zes maanden tussen de publicatie in het Staatsblad en de inwerkingtreding op 1 januari 2020 is verdere compensatie niet nodig of wenselijk. De inkomenseffecten zijn beperkt. De minister merkt daarbij op dat het zeer lastig is om iedereen die door de maatregel geraakt wordt op de juiste wijze te compenseren.

De mogelijkheden om regels te stellen over reeds afgesloten verzekeringsproducten zijn beperkt. Dit betreft private overeenkomsten die tussen beide partijen overeen zijn gekomen. Verzekerden en verzekeraars zouden -voor zover de contractuele relatie dat toestaat- uiteraard wel in onderling overleg tot een aanpassing van de datum kunnen komen.

De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel temporisering verhoging AOW-leeftijd aangenomen. Deze wet regelt dat de AOW-leeftijd de komende jaren minder snel zal stijgen dan aanvankelijk de bedoeling was. In 2024 komt de AOW-leeftijd door deze wet uit op 67 jaar. Met ingang van 2025 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. De manier waarop dat gebeurt is niet in deze wet opgenomen.